Abdest, İslam dininde belirli ibadetleri yapabilmek için gerekli olan bir temizlik ritüelidir. Abdest almak, hem bedeni hem de ruhu arındırmayı sembolize eder. Abdestin farzları, sünnetleri ve adabı bulunmaktadır.
Abdestin Farzları:
Abdestin farzları Kur'an-ı Kerim'de belirtilmiştir. Bu farzlar yerine getirilmeden alınan abdest geçerli sayılmaz. Abdestin farzları şunlardır:
- Yüzü Yıkamak: Alın kısmından çene altına ve kulakların yumuşak kısımlarına kadar yüzün tamamını yıkamak.
- Elleri Kollarıyla Birlikte Yıkamak: Parmak uçlarından dirseklere kadar her iki kolu da yıkamak.
- Başı Mesh Etmek: Başın dörtte birini (en azından bir miktarını) elin ıslaklığı ile mesh etmek.
- Ayakları Topuklarla Birlikte Yıkamak: Ayak parmaklarından topuklara kadar her iki ayağı da yıkamak.
Abdestin Sünnetleri:
Abdestin sünnetleri, Hz. Muhammed (s.a.v.)'in abdest alırken yaptığı ve tavsiye ettiği davranışlardır. Sünnetleri yerine getirmek abdestin sevabını artırır. Abdestin sünnetlerinden bazıları şunlardır:
- Niyet Etmek: Abdest almaya niyet etmek.
- Euzu Besmele Çekmek: Abdest almaya başlarken "Euzu billahi mineş şeytanir racim, Bismillahirrahmanirrahim" demek.
- Elleri Bileklere Kadar Yıkamak: Abdestin başında elleri bileklere kadar üç kere yıkamak.
- Ağza Su Vermek (Mazmaza): Ağza üç kere su alıp çalkalamak.
- Burna Su Vermek (İstinşak): Burna üç kere su çekip sümkürmek.
- Kulakları Mesh Etmek: Kulakların içini ve dışını mesh etmek.
- Boynu Mesh Etmek: Enseyi mesh etmek.
- Parmak Aralarını Oğuşturmak (Tahlil): El ve ayak parmaklarının arasını oğuşturmak.
- Tertibe Uymak: Abdestin farzlarını sırasıyla yapmak.
- Ara Vermeden Abdesti Tamamlamak (Müvalat): Abdest organlarını yıkarken aralıksız olarak yıkamak.
Abdestin Adabı:
Abdest alırken dikkat edilmesi gereken bazı adablar vardır. Bu adablar, abdestin daha güzel ve sevaplı olmasını sağlar. Abdestin adablarından bazıları şunlardır:
- Kıbleye yönelerek abdest almak.
- Abdest suyunu israf etmemek.
- Abdest alırken konuşmamak.
- Abdest azalarını yıkarken ovmak.
- Abdest bitiminde dua etmek.
Abdesti Bozan Şeyler (Abdesti Nakzeden Haller):
Abdest alındıktan sonra bazı durumlar abdesti bozar. Abdesti bozan şeyler şunlardır:
- Ön veya arka taraftan idrar, dışkı, mezi, vedi gibi şeylerin çıkması.
- Vücudun herhangi bir yerinden kan, irin veya benzeri sıvıların çıkması ve yayılarak akması.
- Ağız dolusu kusmak.
- Uyumak (yatmak veya bir yere dayanmak suretiyle uyumak).
- Delirmek, sarhoş olmak veya bayılmak.
- Namazda sesli bir şekilde gülmek (sadece namazı bozar, abdesti de bozar).
- Kadınların hayız ve nifas halleri.
- Cünüplük (https://www.nedemek.page/kavramlar/cünüplük).
Önemli Terimler:
- Farz: Yapılması kesin olarak emredilen dini yükümlülükler.
- Sünnet: Hz. Muhammed (s.a.v.)'in sözleri, fiilleri ve onayları.
- Mesh: Bir şeyi ıslak elle hafifçe silmek.
- Mazmaza: Ağza su alıp çalkalamak.
- İstinşak: Burna su çekip sümkürmek.
- Tahlil: Parmak aralarını oğuşturmak.
- Müvalat: Ara vermeden abdesti tamamlamak.